Czy posiadasz nastawienie na rozwój, czy na utrwalenie swojego statusu? Klucz do sukcesu według Carol Dweck.
Carol Dweck psycholożka, autorka książki „Myślenie rozwojowe. Nowe podejście do sukcesu”, interesowała się wykorzystywaniem potencjału i prowadziła wiele badań oraz obserwacji ludzi i ich losów oraz doświadczeń. Zauważyła, że niektórzy zdecydowanie lepiej sobie radzą i osiągają to, na czym im zależy. Zauważyła też, że nawet patrząc na ludzi podobnie wykształconych, z podobnych domów, zasobności, różnice w zdobywaniu osiągnięć bardzo mogą się różnić. Na podstawie badań postawiła tezę, którą opisuje poniższy wzór:
Results = Potential – Interferences R=P-I
I teraz pytanie, czym są Interferences, czyli przeszkadzacze? Oczywiście mogą być to czynniki zewnętrzne, ale według niej, po pracy z wieloma ludźmi zauważyła, że one często są wewnętrznym monologiem: chciałoby się pójść naprzód, ale ludzie czują niepewność, mają niskie poczucie własnej wartości, zastanawiają się czy jeszcze może pójść na dodatkowe szkolenie, czy dalej inwestować w swój potencjał i nie czują, że jedyną rzeczą, która ich hamuje, jest to I. Nie rozumieją, że gubi ich wewnętrzny krytyczny monolog (czują strach przed porażką, sukcesem, nie wierzą w siebie, nie wykonują też różnych działań, czekają).
I na podstawie tego wewnętrznego monologu, sposobu myślenia i na bazie swoich przekonań, które tworzy ten wewnętrzny głos, autorka wyodrębniła dwa podejście do rozwoju: o nastawieniu na trwałość i o nastawieniu na rozwój.
Czym się charakteryzują te dwie grupy?
Według psycholog Carol Dweck osoby o nastawieniu na trwałość wierzą, że ich zdolności, inteligencja i talenty są niezmiennymi cechami. Są przekonane, że osiągnięcie sukcesu zależy od posiadanych umiejętności i nie ma potrzeby rozwijać się dalej. To podejście może prowadzić do unikania podejmowania wyzwań, ponieważ istnieje obawa przed niepowodzeniem, który ujawniłby ich rzekome ograniczenia. W efekcie, osoby o nastawieniu na trwałość często osiągają niższy poziom sukcesu niż te, które są nastawione na rozwój.
W przeciwieństwie do nastawienia na trwałość, badania Dweck wykazały, że osoby o nastawieniu na rozwój wierzą, że zdolności i talenty można rozwijać poprzez naukę i wysiłek. Dla nich sukces polega na stałym dążeniu do doskonalenia się i osiąganiu wyższego poziomu biegłości. Osoby o nastawieniu na rozwój akceptują wyzwania jako możliwość nauki i doskonalenia umiejętności, co prowadzi do większego sukcesu na przestrzeni czasu.
Poniżej przekonania, które mogą się kryć za tymi dwoma podejściami:
Nastawienie na trwałość |
Nastawienie na rozwój |
| Decyzje mają utwierdzać w przekonaniu na swój temat. Szuka się takich potwierdzeń i szybko zniechęca do działań. | Decyzje mają dawać szansę na próbowanie, ponoszenie porażek, ale w konsekwencji znajdowanie najlepszych rozwiązań, dążenie do realizacji siebie i swoich potrzeb rozwojowych. |
| Talenty nam są dane i nie potrzeba dużego wysiłku, żeby mieć dobre efekty. | Swój potencjał można ciągle rozwijać i wysiłek jest naturalny, dzięki temu właśnie się uczymy. |
| Poziom inteligencji to cecha fundamentalna i nie ulega zmianie. | Niezależnie od obecnego poziomu inteligencji, zawsze możesz być jeszcze mądrzejszy. |
| Każdy z nas jest taki, jaki jest i niewiele można zrobić, żeby to zmienić. | Niezależnie od tego, jaki masz charakter zawsze możesz w znaczący sposób się zmienić. |
| Porażki to niewątpliwy dowód, że brakuje Ci talentu i inteligencji, bo gdybyś je posiadał, nie stanowiłoby to problemu. | Porażki są naturalną konsekwencją uczenia się, to właśnie dzięki nim często zdobywa się znaczącą wiedzą i doświadczenie. |
| Prawdziwym geniuszom wszystko przychodzi bez trudu. | Wiele osób na początku swojej mistrzowskiej dziedziny było słabych, określanych jako bez talentu: sportowców, naukowców, pisarzy. |
| Ludzie z nastawieniem na trwałość mają trudności w słuchaniu innych, uczeniu się na swoich błędach. | Są otwarci na nowe możliwości, nie boją się weryfikować swojej opinii i jej zmieniać. |
Carol Dweck podkreśla, że kluczem do sukcesu growth mindset są:
- Otwartość na nowe doświadczenia: Osoby o takim nastawieniu są bardziej otwarte na nowe doświadczenia, co prowadzi do zdobywania nowych umiejętności i rozwijania istniejących.
- Wytrwałość w dążeniu do celu: Dzięki podejściu na rozwój, osoby te są bardziej wytrwałe w dążeniu do celu, ponieważ postrzegają przeszkody jako okazję do nauki.
- Większa elastyczność: Osoby o nastawieniu na rozwój są elastyczniejsze w zmieniających się sytuacjach, co pozwala im lepiej dostosować się do nowych warunków.
- Lepsze radzenie sobie z porażkami: Osoby o nastawieniu na rozwój postrzegają porażki jako okazje do nauki i rozwoju, co pozwala im łatwiej podnieść się po niepowodzeniach i kontynuować dążenie do ich celu w życiu.
- Wzrost motywacji: Nastawienie na rozwój prowadzi do większej motywacji i chęci do pracy nad sobą, co przekłada się na lepsze wyniki.
- Efektywniejsza współpraca: Osoby o nastawieniu na rozwój są bardziej skłonne do współpracy i dzielenia się wiedzą, co przyczynia się do sukcesu zespołu.
Jeśli odnaleźliśmy w sobie choć trochę cech świadczących o nastawieniu na trwałość i chcielibyśmy to zmienić, to psycholog i autorka daje nam kilka wskazówek, jak można kształtować nasz mindset:
- Przyjmij perspektywę wzrostu: Przekonaj się, że zdolności i talenty można rozwijać przez ciężką pracę, naukę i wytrwałość.
- Uczyń wysiłek priorytetem: Ceń wysiłek i determinację bardziej niż naturalne talenty.
- Przyjmuj wyzwania: Nie unikaj trudnych zadań, ale podejmij je jako okazję do nauki i rozwoju.
- Ucz się z porażek: Postrzegaj porażki jako cenne doświadczenia, z których można się uczyć i na których można się rozwijać.
- Współpracuj: Dziel się wiedzą i umiejętnościami z innymi, współpracując na rzecz osiągnięcia wspólnych celów.
